VR therapie van de toekomst
Mike Verhiel, Psylaris
Ze willen de virtuele therapeut van de toekomst worden. Mike Verhiel en Christoph Lynen ontwikkelen VR-applicaties voor de behandeling van psychische klachten. Met behulp van virtual reality kunnen patiënten sneller, beter en effectiever van hun klachten afkomen, daar zijn ze bij Psylaris van overtuigd. De Maastrichtse startup maakt hiervoor gebruik van EMDR. Dit is een therapievorm waar cliënten door met hun ogen bewegingen te volgen een traumatische gebeurtenis verwerken. “Deze klinisch bewezen behandelmethode wordt al ruim twintig jaar gebruikt en zorgt ervoor dat klachten snel verminderen”, vertelt Mike Verhiel. “In een VR-omgeving denken je hersenen dat wat ze zien echt is, hierdoor is de beleving intenser en hebben behandelingen sneller resultaat.”
Hoe werkt het?
Wie een VR-bril opzet, bevindt zich direct in een virtuele behandelkamer. Via de audio aan de zijkanten van de bril klinkt de stem van een virtuele gids. “Elke vorm van afleiding is direct verdwenen en de focus ligt volledig bij de behandeling. Bovendien is de cliënt zelf in charge. Deze eigen regie geeft zelfvertrouwen en ondersteunt daarmee de effectiviteit van de behandeling aanzienlijk.” legt Verhiel uit.
Het doel is om geestelijke hulp voor iedereen toegankelijk te maken en wachtlijsten in de GGZ te verkorten. “Met onze toepassing kan de intensiviteit van de behandeling omhoog zonder dat de therapeut dit extra tijd kost. Je kunt sessies afwisselen, thuis en bij de therapeut, hierdoor verloopt het traject efficiënter. Dit gaat natuurlijk wel in overleg met de therapeut, die blijft de hoofdverantwoordelijke. Op deze manier houdt de een therapeut tijd over voor dringendere gevallen.”
Andere behandelingen
Met het Limburgse geld heeft het bedrijf meer ruimte om ook andere behandelingen te ontwikkelen. “Het contact met de behandelaars en instellingen is erg waardevol, zij werken met ons product en zien rechtstreeks de effecten ervan. Op die manier zijn we steeds bezig de app steeds beter te maken. Ook zijn we bezig met het ontwikkelen van zogeheten exposure behandelingen. Hierbij stelt een psycholoog iemand met een hevige fobie langzaam bloot aan die angst om er op die manier van af te komen”, zegt Verhiel.
Als voorbeeld noemt hij angst voor spinnen: waar therapeuten volgens hem soms flink hun best moeten doen om grote spinnen te bemachtigen waar cliënten hun angst mee kunnen overwinnen. Verhiel: “Virtual reality biedt hier een uitstekende oplossing. Je hersenen denken in een virtuele omgeving dat wat er voor je gebeurt écht is, je hersens worden voor de gek gehouden. In deze omgeving kun je natuurlijk van alles programmeren. Verschillende angsten als hoogtevrees en pleinvrees bijvoorbeeld.” Ook andere vormen van behandeling sluit hij niet uit: “Virtual reality biedt ontzettend veel mogelijkheden.”
Een praktijk ervaring:
‘Dit zou morgen in elke praktijk aangeboden moeten worden!’
2017 was een heftig jaar voor Kevin. Hij maakte een traumatische gebeurtenis mee. Ondanks de ernst van zijn klachten, kwam hij toch nog een tijd op een wachtlijst terecht. Toen er eindelijk plek voor hem was, kwam hij terecht bij een praktijk waar hij een tijd lang reguliere EMDR-therapie onderging. In de zomer van 2018 besloten zij mee te doen met een pilot van EMDR in VR. Kevin’s therapeut stelde voor om de behandeling in virtual reality voort te zetten en hij wist meteen dat hij dat wilde proberen. Een beslissing waar hij tot op de dag van vandaag erg blij mee is. We spraken Kevin over zijn ervaringen.
Wat dacht je toen je therapeut ineens de VR-bril voorstelde?
‘Ik was vooral nieuwsgierig. Ik hou wel van gadgets, dus ik wilde dit zeker meemaken. Bovendien had ik al wat voorzichtige eerste effecten van de reguliere EMDR-sessies opgemerkt, dus ik was benieuwd wat er met deze methode nog meer mogelijk zou zijn.’
Wat verwachtte je van de eerste sessie?
‘Ik ben nogal snel afgeleid, dus het idee om door de bril helemaal afgesloten te zijn en om even helemaal in mijn eigen wereld te zitten, leek me een prettig vooruitzicht.’
Hoe heb je je eerste behandeling ervaren?
‘Vergeleken met de reguliere EMDR was het behoorlijk intens. Zwaar, maar fijn zou ik willen zeggen. Overweldigend op een goede manier. De bril en de manier waarop je je binnen een mum van tijd echt in de luxe VR-omgeving bevindt, is heel bijzonder om mee te maken. Je waant je echt daar in plaats van in de behandelkamer van je therapeut. Het is zo gedetailleerd en rustig. Geen therapeut die aan zijn neus krabt, of schaduwen op de muur van auto’s die voorbij rijden, maar echt even full focus. Dat techniek veel kan wist ik wel, maar dit was wel meteen van een andere orde. Ik wist meteen: deze therapie gaat veel voor me betekenen.’
Raakte je niet gedesoriënteerd?
‘Nee, je raakt er snel aan gewend. Je merkt eigenlijk meteen niet meer dat je de bril op hebt en accepteert gewoon de nieuwe (virtuele) realiteit.’
Waar was jouw therapeut tijdens die sessie?
‘Hij was in dezelfde ruimte. De opzet van de behandeling was niet veel anders dan anders. Ik kwam eerst even binnen en samen bekeken we waar ik op dat moment stond en welk ‘plaatje’ ik voor die sessie zou gebruiken. Vervolgens zette ik de bril op en ging hij verder met zijn normale werkzaamheden. Na de sessie in VR praatten we na en deelde ik mijn ervaringen.’
Welk effect merkte je na de eerste behandelingen?
‘Ik merkte al meteen heel grote effecten bij mezelf; veel groter dan na de traditionele EMDR-behandelingen. Dan merkte ik ook wel wat, maar dat waren echt kleine stapjes. Nu ging ik na elke behandeling met meer vertrouwen over straat en ik had steeds minder last van nachtmerries en herbelevingen.’
Wat maakt deze therapie voor jou zo prettig?
‘Naast het gebrek aan afleiding en de enorme effecten die ik meteen zag, vond ik het ook fijn om zelf meer regie te hebben. Om gevoelsmatig rustig en in mijn eigen ruimte en tijd de therapie te ondergaan.’
Ervaar je nog steeds de positieve effecten van de therapie?
‘Ja, elke dag. Ik leef mijn leven weer. Ik kan gewoon weer werken en bijvoorbeeld genieten van een wintersportvakantie. Maar ik ga ook nog steeds naar mijn virtuele therapeut! Niet meer wekelijks zoals eerst, maar toch nog een keer in de 2 tot 4 weken. Het helpt me enorm bij de nachtmerries waar ik nog last van heb.’
Zou je EMDR in VR aan anderen aanbevelen?
‘Moet je me die vraag echt nog stellen, haha? Ja, zeker! Het is zo eenvoudig en doeltreffend. Bovendien is het gemakkelijk te gebruiken; voor iedere therapeut en cliënt, ongeacht leeftijd en handigheid met techniek. Dit zou morgen in elke praktijk aangeboden moeten worden. Volgens mij is het dé oplossingen voor het wachttijdenprobleem. Er zijn zoveel mensen met trauma’s en angsten. Die zouden we allemaal op korte termijn snel kunnen helpen en kunnen voorkomen dat hun klachten verergeren!.