IJsfontein, Cognitive Behaviour Therapy

IJsfontein’s Lunchroom Zondag is een VR simulatie en rollenspel, ontworpen als aanvulling op Cognitive Behaviour Therapy voor patiënten met depressieve klachten. Tijdens de behandelsessies wordt het ingezet om bij de speler bepaalde negatieve gedachten en gewoontes uit te lokken, waarover nadien gepraat kan worden met de behandelaar.

Tijdens een depressie is het vaak lastig om positief te denken. Depressieve mensen maken vaak denkfouten als: “het ligt aan mij” of “deze persoon zal wel boos zijn”. In cognitieve gedragstherapie leer je om automatische, negatieve gedachten te herkennen en in plaats daarvan alternatieve gedachtes te bedenken. Een belangrijk onderdeel van deze therapie is het zelf oefenen in het echte leven. Het is echter jammer dat een behandelaar daar nooit bij kan zijn. Daarom is Lunchroom Zondag ontwikkeld. In deze VR wereld oefen je namelijk in een veilige omgeving met alledaagse situaties onder begeleiding van je therapeut.

Spelers duiken in de rol van een barista in een 3D lunchroom en moeten virtuele klanten bedienen door op hen af te stappen en een door stemacteurs uitgespeeld scenario te doorlopen. Onder begeleiding van een behandelaar worden ze aangemoedigd om hun ervaringen uit te spreken en daarop te reflecteren.

Gameplay is aanwezig, zij het subtiel, zoals audiovisuele beloningen of onverwachte ontdekkingen als het per ongeluk omstoten van een beker vol lepels.

Evidence based design

Tijdens de ontwikkelfase is er continue getest met cliënten én met experts. Op basis van deze feedback hebben we ontwerpkeuzes gemaakt.  Zo is er na een test bijvoorbeeld bewust gekozen om de karakters abstract vorm te geven. Door deze neutrale vorm komen de gedachtes die opkomen bij de clienten veel meer uit die persoon zelf en worden ze minder beïnvloed door de omgeving.

Onderzoek

Lunchroom Zondag is ontwikkeld vanuit het eGGZ Centrum in samenwerking met o.a. Arq Psychotrauma Expert Groep en de Vrije Universiteit. De werking ervan is plausibel, aangezien er een goede theoretische basis bestaat voor de werking van CBT. De data opslag is veilig. Er zijn diverse user tests gedaan met de doelgroep tijdens verschillende stadia van ontwikkeling; de resultaten zijn verwerkt in het game design en de navigatie.

Er zijn nog geen validiteitsstudies uitgevoerd die de werking en effecten bevestigen. Zie ook www.dssh.nl.